برنامه ریزی درسی چیست؟

تمامی دانش آموزان می بایست در ابتدا بدانند که اصلا معنای برنامه ریزی درسی چیست و هدف از آن چه می باشد. به معنای ساده، انجام کارها به صورت منظم و به طور دقیق برای رسیدن به اهداف را برنامه ریزی می گویند که باعث می شود شخص با توجه به برنامه ای که برای خود تدارک دیده است قدم بردارد.

برنامه ریزی درسی یکی دیگر از راه هایی است که باعث می شود دانش آموزان به راحتی بتوانند زمان خود را مدیریت کرده و خود را برای امتحانات و یا کنکور سراسری آماده نمایند. در ادامه مقاله به اصول برنامه ریزی درسی و نکات مهم آن می پردازیم.

اصول برنامه ریزی درسی

هر فردی باید با توجه به توانایی شخصی و فرصتی که برای مطالعه دارد، برنامه ریزی مختص به خود را انجام دهد، چرا که برنامه مناسب بایستی منطبق بر روحیات، عادات و ویژگی های شخصیتی آن فرد باشد. قبل از شروع برنامه ریزی بهتر است اصول آن را فرا بگیرید که در این مقاله، به ارائه چند راهکار در این خصوص پرداخته ایم.

قدم اول: تهیه لیستی از کارها

در ابتدا یک قلم و کاغذ بردارید، از زمان بیدار شدنتان تا هنگام خواب تمامی کارهایی را که انجام می دهید (مثل ساعات خواب و بیداری، برنامه کلاسی، انجام دادن تکالیف، شام و ناهار، استراحت و… ) بنویسید. با تهیه کردن این لیست شما می توانید زمان هایی که تلف شده و یا خالی هستند، بشناسید و از آن ها برای مطالعه و انجام کارهای ضروری تر بهره مند شوید.

قدم دوم: نوشتن برنامه به طور دقیق

پس از این که زمان های خالی و یا تلف شده را شناسایی کردید، بایستی برای آن ها برنامه ریزی کنید. پس به طور واضح و روشن بنویسید که قرار است چه میزان زمانی را برای مطالعه چه درسی صرف نمایید. همچنین باید زمان مرور و جمع بندی دروس، استراحت، تفریح و… را برآورد نموده تا دچار سردرگمی نشوید؛ مثلا در طول روز تعیین کنید که چه زمانی را فیلم ببینید و یا از فضای مجازی استفاده نمایید. این امر علاوه بر عمل به برنامه ریزی، باعث ایجاد عادات درست در زندگی فردی می شود.

قدم سوم: طراحی جدول زمانبندی

طراحی جدول زمان بندی از ارکان مهم برنام ریزی بوده که باید در ابتدای راه آن را انجام دهید. در طراحی این جدول می توانید از نمونه های آماده و پیشنهادی کمک بگیرید؛ اما فراموش نکنید که جدول زمان بندی شما می بایست مختص خودتان باشد؛ یعنی بر اساس کارها و زمانی که در اختیار دارید، تنظیم گردد. این جدول به مرتب سازی ذهن شما کمک کرده و باعث می شود، بدانید چه زمانی باید به انجام کدام کار بپردازید و کدام درس ها را مطالعه، مرور و یا جمع بندی نمایید.

قدم چهارم: مشخص کردن اولویت ها

طبیعتا برخی از درس ها در برنامه شما دارای میزان اهمیت بیشتر بوده و زمان زیادی را باید صرف یادگیری آن نمایید که در چنین مواقعی بایستی آن ها را در اولویت برنامه خود قرار دهید. با انجام این امر در اختصاص دادن زمان لازم برای مطالعه هر یک از درس ها بهتر عمل کرده و هر کاری را در وقت مناسب آن انجام می دهید.

قدم پنجم: منابع مطالعاتی

انجام هر کاری مستلزم استفاده از ابزار مناسب آن می باشد و موارد مهمی که در امر درس خواندن به آن احتیاج داریم، منابع مطالعاتی هستند. اگر قصد شرکت در آزمونی مثل کنکور سراسری را دارید، در وهله اول باید از مواد امتحانی آن اطلاعات کافی کسب نموده و سپس متناسب با نیاز خود به تهیه منابع کنکور 1402 مثل کتاب ها، فیلم ها و سایر منابع آموزشی اصلی و کمک درسی اقدام نمایید. همچنین می توانید با استفاده از بودجه بندی کنکور از ضرایب و اهمیت هر درس آگاه شده و تعداد منابع و ساعات مطالعه لازم را برای آن ها در نظر بگیرید.

قدم ششم: دروس ساده و دشوار

می دانید که تمامی دروس در یک درجه از سختی و آسانی قرار ندارند و همین امر موجب می شود تا زمان و انرژی لازم برای هر درس با سایر دروس متفاوت باشد. بر همین اساس پیشنهاد می کنیم مطالعه را از درس های ساده تر شروع کنید، چرا که این دروس می توانند به عنوان یک موتور محرک عمل نموده و انگیزه شما را برای ادامه مسیر تقویت نمایند.

قدم هفتم: فعالیت های غیردرسی

مسلما درس خواندن بدون وقفه، بازدهی مناسبی نخواهد داشت، از این رو در برنامه شما باید زمان هایی برای استراحت و تفریح و انجام کارهای شخصی وجود داشته باشد. پرداختن به ابعاد مختلف زندگی موجب می شود تا انرژی و قوای شما برای انجام فعالیت های درسی تقویت گردد، بنابراین برنامه خود را خشک و انعطاف ناپذیر طراحی نکنید.

قدم هشتم: انعطاف پذیری

در زندگی احتمال وقوع اتفاقات و رویدادهای غیرمنتظره بسیاری وجود دارد که امکان انجام برخی از کارهایی را که برای آن ها برنامه ریزی کرده ایم، از ما می گیرند. از همین رو ضروری است که در جدول زمان بندی خود ساعات جبرانی نیز داشته باشید؛ به عبارتی برنامه ای منعطف بچینید تا در زمان های اضافی بتوانید به کارهای عقب افتاده خود رسیدگی نمایید.

قدم نهم: بررسی وضعیت

بازه های زمانی یک هفته ای و یا یک ماهه را در نظر بگیرید و وضعیت خود را از لحاظ پیشرفت یا پسرفت در پیروی از برنامه فعلی بررسی کنید. انجام این امر باعث می شود که نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی نموده و برای بهتر کردن عملکرد خود تلاش بیشتری داشته باشید.

نکات طلایی برنامه ریزی درسی

برای داشتن یک برنامه درسی اصولی علاوه بر مواردی که ذکر شد، بایستی به یک سری نکات مهم دیگری از جمله تعیین هدف، دفتر برنامه ریزی، داشتن برنامه روزانه، هفتگی، ماهانه و تهیه چشم اندازی برای آینده توجه نمایید.

تعیین هدف

برای شروع هر کاری باید تعیین کنید که با چه هدفی آن را انجام می دهید؛ مثلا با چه هدفی ثبت نام کنکور سراسری را انجام داده و برای آن هزینه هایی در نظر می گیرید؟

پس ابتدا یک هدف بزرگ دارید که برای رسیدن به آن بایستی اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مشخص کنید؛ یعنی آن هدف اصلی را به بخش های کوچک تری تقسیم نمایید. به طور مثال در طی مسیر رسیدن به قبولی در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، بایستی دروس رشته تجربی را به خوبی مطالعه کرده و علاوه بر آن، از منابع کنکور تجربی، خلاصه نویسی مطالب، تست زنی، مرور و… نیز بهره ببرید.

دفتر برنامه ریزی

برای ثبت رویدادها، ساعات مطالعه، استراحت و… به یک دفتر برنامه ریزی نیاز دارید. در این دفتر اتفاقاتی که در طول روزهای هفته برای شما می افتد، یادداشت کنید و در پایان هر روز و یا هر هفته ساعات مطالعه خود را جمع بزنید و با هفته ها و روزهای قبل مقایسه نمایید. همواره تلاش کنید تا هر روز بیشتر و بهتر از روز قبل به اهدافتان نزدیک شوید. همچنین در این دفتر می توانید چند تا از کارهایی که اولویت بیشتری دارند، ثبت نموده تا در آن روز انجام دهید.

برنامه ریزی

برنامه ریزی ها می توانند با توجه به شرایط فرد برای مدت زمان خاصی طراحی شوند، از این رو بعد از اتمام بازه موردنظر، فرد بایستی برنامه ای دوباره برای خود بچیند.

1. برنامه ریزی روزانه: اگر می خواهید هر روز یک برنامه جدید برای خود طراحی کنید، می بایست برنامه خود را شب قبل و یا صبح همان روز بنویسید.
2. برنامه ریزی هفتگی: در این برنامه مشخص کنید که برای هفت روز هفته پیش روی خود چه حجمی از چه دروس را می خواهید مورد مطالعه و بررسی قرار دهید.
3. برنامه ریزی ماهانه: در این نوع برنامه ریزی، هدف مطالعه درس های مورد نظر خود را بایستی برای بازه 30 روزه مشخص نمایید، مثلا در یک ماه کدام یک از مباحث را می خواهید به صورت کامل فرا بگیرید.

برنامه ریزی در تمامی زمینه ها از جمله درس خواندن گامی بلند در راستای رسیدن به اهداف و در واقع زیر بنای اصلی دستیابی به موفقیت محسوب می گردد. به طوری که انسان های موفق همگی بر این باورند که هدف بدون برنامه ریزی، یک آرزو باقی خواهد ماند.

سوالات متداول

1- برنامه ریزی درسی چه اهمیتی دارد؟

انجام برنامه ریزی در هر زمینه ای درصد موفقیت آن را دو چندان می نماید، به شرط این که برنامه شما منطقی و قابل اجرا باشد.

2- چگونه می توانیم یک جدول زمان بندی مناسب برای برنامه ریزی درسی خود تهیه کنیم؟

برای طراحی این جدول بایستی علاوه بر مشخص کردن ساعات مطالعه دروس، زمانی را برای استراحت و بقیه کارها در نظر بگیرید.

3- آیا تعیین هدف در برنامه ریزی درسی ضروری است؟

بله، چرا که داشتن هدف باعث برنامه ریزی و اجرایی آن توسط فرد می شود و پیمودن مسیر را هموارتر می سازد.

اگر قرار است دنبال گنج بگردید باید نقشه‌ای برای پیدا کردن آن داشته باشید؛ در غیر این صورت ممکن است زمان زیادی را خلاف جهت راه اصلی حرکت کنید! درس خواندن هم همین‌طور است. پس به‌جای هدر دادن وقت و انرژی برای کارهای بی‌برنامه، از همان روز اول برنامه ریزی درسی داشته باشید تا آگاهانه و هدفمند قدم بردارید. البته ناگفته نماند که پرش برای برنامه‌ریزی دانش‌آموزان برنامه‌های ویژه‌ای دارد تا دانش‌آموزان بتوانند به راحتی برای خود برنامه‌ریزی کرده و در نهایت بتوانند به صورت اصولی آن را انجام دهند و آن را نصف و نیمه رها نکنند!

برنامه ریزی درسی چیست؟

داوطلبان کنکور در ابتدا باید معنای دقیق برنامه ریزی درسی را بدانند تا به هدف آن پی ببرند. در واقع معنای برنامه ریزی درسی انجام کارها به صورت دقیق و منظم برای رسیدن به اهداف می‌باشد. این برنامه موجب می‌شود که شخص با توجه به آن قدم بردارد و زمان خود را مدیریت کند.

“دانش‌آموزان می‌توانند به خوبی با استفاده از دفتر برنامه‌ریزی پرش تمام زمان های درس خواندن، استراحت، تحلیل آزمون، زمان‌های مرور درس‌ها و… را ثبت کرده تا یک برنامه درسی اصولی داشته باشند.”

برای برنامه‌ریزی درسی واقع‌بین باشید

قبل از اینکه بخواهیم در مورد اصول برنامه‌ریزی درسی صحبت کنیم بهتر است با مهم‌ترین گام، برای داشتن بهترین برنامه‌ریزی آشنا شوید. ساعت مطالعاتی بالای ۱۰ ساعت، حل روزانه بیش از ۳۰۰ تست و انجام تمام تکالیف درسی خواسته همه دانش‌آموزان است.

اما پتانسیل و سبک مطالعاتی تمام افراد یکسان نیست و برای رسیدن به این سطح به تلاش زیادی نیاز دارید. یکی از اشتباهاتی که اکثر دانش‌آموزان در برنامه‌ریزی درسی مرتکب می‌شوند این است که پتانسیل و ظرفیت‌های خود را در نظر نمی‌گیرنداگر مریم به طور میانگین روزانه ۴ ساعت درس می‌خواند، رسیدن به ۱۰ ساعت مطالعه روزانه به طور آنی، بسیار سخت است. حتی در صورتی که به این مرحله برسد، توان و انرژی بسیار زیادی را از دست می‌دهد که برنامه‌ریزی روزهای آینده را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بهترین کار این است که به طور تدریجی میزان مطالعه خود را افزایش دهید و همچنین حتما به سوالات زیر پاسخ دهید تا بتوانید شناخت بهتری از خود برای طراحی برنامه درسی داشته باشید:

• تا به حال بالای ۸ ساعت درس خوانده‌اید؟
• چه ساعت‌هایی از روز بهترین بازدهی را دارید؟
• آیا تمرکز شما در طول ساعت مطالعاتی بالا تغییر می‌کند؟
• پس از چند دقیقه مطالعه به استراحت نیاز پیدا می‌کنید؟

با پاسخ دادن به این سوالات برخی از ابهاماتی که پیش از طراحی برنامه درسی ممکن بود برایتان پیش آید حل می‌شود؛ اما اگر باز اهم ابهامی در چیدمان درس‌ها و برنامه‌ریزی تحصیلی داشتین، می‌توانید از مشاوران تحصیلی پرش کمک بگیرید.

۳ عامل موثر برای رسیدن به خواسته‌ها و اهداف

اگر قصد دارید تا به اهداف خود رسیده و موفق شوید، همواره باید به سه عامل بسیار مهم توجه داشته باشید که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:

۱- تعیین کردن هدف

فقط در صورتی که که هدف‌تان را بدانید، طراحی یک برنامه‌ریزی مفید و موثر، امکان‌پذیر می‌شود. این هدف باید به دو صورت بلندمدت و کوتاه‌مدت تعیین گردد. هدف بلند مدت همان هدف اصلی یا همان مقصد است که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برای این که بتوانیم به این هدف برسیم باید آن را به بخش‌های کوچکتری تقسیم کنیم. این بخش‌های کوچکتر همان اهداف کوتاه مدت می‌باشند که می‌توانند مثلاً به صورت روزانه یا هفتگی تقسیم‌بندی شوند. رسیدن به اهداف کوتاه مدت خودبه‌خود شما را به سمت هدف اصلی هدایت می‌کند. توجه داشته باشید که پرش در دفتر برنامه‌ریزی خود برای تمام اهداف کوتاه مدت شما بخش‌های جذابی را طراحی کرده تا با پر کردن آن بتوانید با انگیزه بسیار بیشتری به خواندن دروس خود بپردازید.

۲- برنامه ریزی صحیح

بعد از تعیین هدف باید راه رسیدن به آن را مشخص کنید؛ این راه رسیدن همان برنامه‌ریزی است که ۷ اصل اساسی دارد. اگر بتوانید این ۷ اصل مهم را در برنامه ریزی درسی خود اجرا کنید قطعاً به موفقیت خواهید رسید.

۳- اجرای صحیح برنامه‌ریزی

الزام به اجرای برنامه و پایبند بودن به آن یکی از دغدغه‌های اصلی دانش‌آموزان است.

سوال: شاید برای شما هم پیش آمده باشد که برنامه‌ریزی کرده‌اید اما فقط چند روز آن را اجرا کرده و بعد رهایش کردید… فکر می‌کنید برای این معضل باید چه کار کرد؟

جواب: یکی از راه‌های فوق‌العاده برای پایبند بودن به برنامه درسی، داشتن یک مشاور تحصیلی باتجربه به همراه یک دفتر برنامه‌ریزی اصولی، جذاب و دقیق می‌باشد؛ که باعث ایجاد انگیزه در درون شما شود.

گروه آموزشی پرش برای حل این موضوع راه حل تضمینی دارد که در انتها راجع‌به پایبند نبودن به برنامه درسی صحبت خواهیم کرد؛ پس با ما باشید:

بررسی پارامترهای برنامه ریزی درسی

یکی از معضلاتی که موجب بهم ریختگی و مانعی برای کسب موفقیت دانش آموزان می‌شود، نداشتن یک برنامه درسی موفق و اساسی است. که این می‌تواند به دلیل عدم شناسایی پارامترهای تدوین یک برنامه ریزی درسی خوب باشد.

در ویدیو زیر می‌توانید خیلی آسان با تمام پارامترها و نکات مهم برای داشتن یک برنامه درسی اصولی آشنا شوید.👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻

دو نکته مهم پیش از برنامه ریزی برای درس خواندن

قبل از این که طراحی و اجرای برنامه‌ریزی درسی خود را شروع کنید، توصیه می‌کنیم از نکاتی که در ادامه به شما توضیح می‌دهیم مطلع شده و استفاده کنید:

سبک مطالعه خودتان را پیدا کنید

باید با آزمون‌وخطا کردن بین روش‌های مختلف مطالعه، بهترین و مناسب‌ترین روش برای خودتان را پیدا کنید.

این کار ممکن است کمی زمان‌بر باشد اما با یک‌بار نتیجه گرفتن، روش مناسب و راحتی برای مطالعه در دوران کنکور و دانشگاه را هم پیدا کرده‌اید. پس اگر می‌خواهید کیفیت مطالعه خود را افزایش دهید، از این نکته بسیار مهم غافل نشوید.

“البته مشاورین تحصیلی پرش برای این مشکل دانش‌آموزان راه‌حل هایی دارند تا دانش‌آموز بتواند در سریع‌ترین زمان ممکن بهترین سبک برای درس خواندن خود را پیدا کند”

کجا درس بخوانیم

موقع درس خواندن کوچک‌ترین بهانه‌ها هم می‌توانند حواس ما را پرت کنند! برای این که تمرکزتان را به طور کامل معطوف مطالعه و تکالیف‌تان کنید، بهتر است که یک موقعیت مکانی ثابت را برای خود تعیین کنید. دقت کنید تختخواب یا روبه‌روی تلویزیون نمی‌تواند موقعیت خوبی برای این کار باشد! محلی مطالعه باید مناسب و استاندارد باشد. پس انتخاب یک موقعیت مکانی برای درس خواندن به انتخاب خودتان بوده، اما باید شرایط و ویژگی های بالا را داشته باشد.

ویژگی‌های برنامه ریزی درسی صحیح

قابلیت اجرا داشته باشد

اگر تا به حال روزانه ۳ ساعت مطالعه داشتید، ولی برنامه خود را با روزی ۸ ساعت درس خواندن شروع کرده‌اید یعنی یک برنامه خیالی چیده‌اید!

برنامه باید دقیق و مشخص باشد

مثلاً این که بگویید شنبه حتماً ریاضی می‌خوانم، برنامه‌ریزی دقیقی نیست! در عوض باید این‌طور مشخص کنید: شنبه از ساعت ۱۵ تا ۱۷ مبحث مثلثات را می‌خوانم و بعد از آن یک ساعت تمرین حل می‌کنم.

اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت را شامل شود

بهترین برنامه‌ریزی‌ها با دو دید بلندمدت و کوتاه‌مدت تعیین می‌شوند. با یک برنامه‌ریزی تحصیلی اصولی، هم از کارهای امروزتان به طور دقیق مطلع هستید و هم پیش‌بینی می‌کنید که مثلاً بعد از یک ماه یا یک سال به کجا خواهید رسید.

شخصی‌سازی‌شده طراحی شود

برنامه باید برای هر نفر به‌صورت شخصی‌سازی‌شده طراحی شود. خریدن یک برنامه درسی آماده و پیروی کردن از یک قالب کلی کار منطقی نیست! قطعاً سطح یادگیری، میزان قدرت حافظه، نقاط قوت و ضعف شما در زمان درس خواندن با دیگران متفاوت است. پس مطمئن باشید که با یک برنامه یکسان و همگانی به نتیجه دلخواه‌تان نمی‌رسید!

از دفتر برنامه‌ریزی استفاده شود

دفتر یا جدول برنامه ریزی درسی می‌تواند گزینه خوبی برای مکتوب کردن برنامه‌ها باشد؛ دفتر برنامه‌ریزی پرش به گونه‌ای طراحی شده است تا دانش‌آموزان بتوانند تمام اهداف، برنامه‌های درسی و یا حتی غیر درسی، زمان‌های استراحت و… را درون آن مکتوب کنند.

برای فعالیت‌های غیردرسی هم زمانی را در نظر بگیرید. درست است که درس خواندن در زندگی و آینده همه ما تأثیرگذار است، اما همه ما به تفریح و سرگرمی هم نیاز داریم.

خودشناسی در برنامه ریزی درسی

زمانی که می‌خواهید گام اول را با شروع سال تحصیلی بردارید؛ ابتدا باید یک برنامه ریزی درسی اصولی برای کل سال خود بنویسید”که برای این‌کار دفتر برنامه‌ریزی پرش به توصیه می‌شود”.

حال این برنامه باید با توجه به علایق، استعدادها، نقاط قوت و ضعف شما تدوین شود. با دیدن ویدیو زیر می‌توانید متوجه شوید که به چه مسائلی درباره خود باید توجه کنید و بهتر با درونتان آشنا شوید تا بهتر درس بخوانید!👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻

۱۰ قدم تا داشتن بهترین برنامه ریزی درسی

برای داشتن بهترین و اصولی‌ترین برنامه‌ریزی درسی، تنها ۱۰ قدم مانده است که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

قدم اول: لیستی از تمام دروس خود تهیه کنید

در اولین قدم باید لیستی از تمام درس‌های موردنظرتان تهیه کنید؛ این لیست را روی کاغذ بنویسید. کارهایی که تا به حال انجام داده‌اید را هم یادداشت کنید تا بدانید الان کجای کار قرار دارید.

قدم دوم: لیست خود را اولویت‌بندی کنید

برای مطالعه درس‌ها باید بدانید که کدام درس مهم‌تر از دیگری است. اولویت‌بندی بین دروس ممکن است برای هر شخص فرق داشته باشد. درس‌هایی که به‌زودی برای آن‌ها امتحانی در راه است، اولویت بیشتری نسبت به درس‌های دیگر دارد. کسی که در درس ریاضی ضعیف است، لازم دارد که زمان بیشتری را برای مطالعه آن اختصاص دهد؛ پس باید اولویت بیشتری داشته باشد.

قدم سوم: ساعت مطالعه روزانه خود را مشخص کنید

برای برنامه ریزی درسی باید مجموع ساعت مطالعه روزانه خود را مشخص کنید. یعنی مشخص کنید در هر روز از هفته با توجه به شرایط موجود چه مقدار زمان آزاد برای مطالعه در اختیار دارید. مثلاً شنبه ۵ ساعت وقت آزاد دارید اما یکشنبه به‌خاطر کلاس فوق برنامه حدود ۳ ساعت وقت برای درس خواندن دارید. به همین ترتیب برای کل هفته خود زمان آزاد را مشخص کنید.

قدم چهارم: واحدهای زمانی مطالعه خود را بنویسید

وقتی که میزان کل مطالعه روزانه خود را مشخص کردین باید آن را به واحد‌های زمانی یکسانی تقسیم کنید. یعنی مثل مدرسه که زمان هر زنگ درسی حدود ۹۰ دقیقه است و بعد از آن ۲۰ دقیقه زنگ تفریح دارید.

البته این واحدهای زمانی، اصول خاصی دارند و بهتر است به صورت دلخواه زمانی را برای درس خواندن مشخص نشود.

“برای مشخص کردن واحدهای زمانی برای درس خواندن و یا زمان استراحت، مرور درس‌ها و… می‌توانید از مشاوران تحصیلی پرش کمک بگیرید”

این واحدها می‌توانند به صورت زیر تقسیم‌بندی شوند:

۶۰ دقیقه مطالعه = ۱۰ دقیقه استراحت

۷۵ دقیقه مطالعه = ۱۵ دقیقه استراحت

۹۰ دقیقه مطالعه = ۲۰ الی ۳۰ دقیقه استرحت

قدم پنجم: در برنامه خود زمان جبرانی در نظر بگیرید

در برنامه درسی باید زمان جبرانی هم در نظر داشته باشید. زمان‌های جبرانی تا حدود زیادی از استرس شما کم می‌کنند. در زندگی هر کس اتفاقات غیرمنتظره و غیرقابل‌پیش‌بینی رخ می‌دهد. این زمان جبرانی دقیقاً در چنین موقعیت‌هایی وارد عمل می‌شود تا همه چیز خوب پیش برود.

“قانون واحد جبرانی به این صورت است که باید حداقل ۵ درصد از واحد زمانی‌ای را که برای کل مطالعه در طول هفته در نظر گرفته‌اید؛ به زمان جبرانی تعلق داشته باشد”

در کنار زمان‌های جبرانی منعطف بودن برنامه هم اهمیت دارد. اگر یک مهمان سرزده از راه رسید، فکر نکنید که همه برنامه‌ها به‌هم‌ریخته و از همه چیز عقب‌افتاده‌اید! باید بتوانید در چنین شرایطی به‌جای دستپاچگی برنامه را تغییر دهید. حال برای اینکه خیلی بهتر به قدم پنجم برای رسیدن به بهترین برنامه درسی مسلط شوید، می‌توانید ویدیو زیر را که از نمونه کمک‌های مشاوران تحصیلی پرش به دانش‌آموزان است را مشاهده نمایید.

داشتن پلن B در برنامه ریزی برای درس خواندن

منظور از پلن B داشتن یک برنامه ریزی تا در نظر گرفتن زمان‌هایی در برنامه‌تان به عنوان زمان‌های جبرانی برای مواقعی است که از برنامه عقب می‌مانید. در این زمان می‌توانید دروسی که برایتان سخت‌تر هستند را نیز رفع اشکال کنید. یعنی شما باید همیشه بخشی از برنامه درسی خود را آزاد بگذارید تا در صورت لزوم درس‌های موردنظرتان را مطالعه کنید. برای آموزش بیشتر و بهتر پلن B می توانید ویدیو زیر را مشاهده کنید.👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻

قدم ششم: زمان استراحت، تفریح و خواب خود را مشخص کنید

ساعت مشخصی برای خوابیدن داشته باشید تا به الگویی منظم برسید. بهترین بازه زمانی برای خواب شبانه، بین ساعات ۱۱ شب تا ۶ صبح است. یک استراحت نیم ساعته بعدازظهری هم برای بازدهی بیشتر در طول روز کفایت می‌کند.

زنگ تفریح داشته باشید! بهترین کار این است که بعد از ۹۰ دقیقه درس خواندن ۲۰ الی ۳۰ دقیقه استراحت کنید. در زمان استراحت از جای خود بلند شوید و چند قدمی راه بروید تا خواب از سرتان بپرد و سرحال‌تر از قبل سراغ درس بعدی بروید.

“همچنین شما می‌توانید زمان‌های تفریح، استراحت و خواب خود را به صورت تفکیک شده در دفتر برنامه‌ریزی پرش وارد کنید”

قدم هفتم: تنوع مطالعاتی داشته باشید

در برنامه روزانه خود باید تنوع درسی ایجاد کنید. اکثر دانش‌آموز‌ها یک روز را صرفاً به مطالعه یک درس اختصاص می‌دهند و این کاملاً اشتباه است! موضوع این است که حتماً باید در هر روز چند درس متنوع گذاشته شود تا از فرسودگی درسی جلوگیری شود. حال برای این‌که بتوانید به صورت اصولی زمان مرور درس هایتان را مشخص کنید، می‌توانید از مشاوران تحصیلی پرش کمک بگیرید.

قدم هشتم: تعادل مطالعاتی را رعایت کنید

تراکم درس‌ها و تناسب بین آن‌ها را رعایت کنید. اگر به شیمی علاقه‌مند هستید، دلیل مناسبی نیست که هر روز بخش زیادی از زمان مطالعه را به درس شیمی اختصاص دهید! برای رسیدن به نتیجه خوب باید همه درس‌ها را با توجه به ارزش و ضریب‌شان در برنامه ریزی خود بگنجانید.

قدم نهم: از ابزار مناسب برای اجرای برنامه استفاده کنید

ابزار مناسب برای برنامه‌ریزی و مطالعه همیشه یک دغدغه اصلی برای دانش‌آموز بوده و نیاز است که برطرف شود.
منظور از ابزار مناسب این است که کتاب درسی، جزوه‌ها، لوازم‌التحریر و کتاب‌های کمک درسی و … هر آن چه که نیاز دارید، کنارتان باشد و دسترسی راحتی به آن‌ها داشته باشیم.

قدم دهم: ارتقاء برنامه درسی پس از تحلیل آزمون

ارزیابی در حوزه تحصیلی همیشه از طریق پرسش و آزمون اتفاق می‌افتد. نتیجه‌هایی که از آزمون‌ها به دست می‌آورید، نتیجه مطالعات‌تان را به شما گزارش می‌کنند. اگر این نتیجه‌ها باب میل شما نیست یعنی روش اشتباهی برای مطالعه انتخاب کرده‌اید. پس باید تغییراتی در نحوه برنامه‌ریزی خود ایجاد کنید تا نتیجه بهبود پیدا کند.

“همچنین در یکی از بخش‌های دفتر برنامه‌ریزی پرش، قسمتی وجود دارد که شما می‌توانید پس از آزمون و تحلیل آزمون، نکاتی را که برای ارتقاء برنامه درسی‌تان لازم است تا آن‌ها را انجام دهید، وارد کنید”

بررسی توان مطالعه و تست

مهم‌ترین نکته پس از درس خواندن، این است که تست زدن درسی را که مطالعه کردید، بالافاصله شروع کنید! این کار در تثبیت مطالبی که خوانده اید نقش بسیار مهمی دارد. با این حال لازم است سطح و توان خود را نیز در مطالعه و تست زنی در نظر بگیرید.

با دیدن ویدیو زیر خیلی بهتر با میزان ساعات مطالعه و تعداد تست‌های مورد نیاز خود آشنا می شوید.👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻

معروف‌ترین روش‌های برنامه ریزی درسی

می‌توانیم بگوییم به تعداد تمام آدم‌های دنیا، روش برای برنامه‌ریزی تحصیلی وجود دارد! جالب‌تر از آن این است که هرکدام از این روش‌ها می‌توانند در نوع خودشان بهترین و اثربخش‌ترین باشند. اما اگر ذهنیتی برای برنامه‌ریزی کردن ندارید، می‌توانید از معروف‌ترین روش های برنامه ریزی درسی که در تمام دنیا رواج دارند، استفاده کنید. توجه داشته باشید که برنامه درسی هر فرد با فرد دیگری متفاوت بوده و باید شما طبق شخصیت و قدرت یادگیری خود، یک برنامه درسی کامل برای خود طراحی و اجرا کنید.

 

روش اول: برنامه ریزی درسی به روش نویل مدورا

روش برنامه‌ریزی نویل مدورا یکی از ساده‌ترین و درعین‌حال کاربردی‌ترین روش‌های برنامه‌ریزی است که بیشتر روی دید کوتاه‌مدت تمرکز دارد. ۴ گام اساسی برای برنامه‌ریزی نویل مدورا باید برداشته شود که به ترتیب عبارتند از:

• مشخص کردن تمام کارهای یک روز
• اولویت‌بندی کارها و مکتوب کردن آن‌ها بر اساس اولویت
• تغییر ترتیب اولویت‌ها در صورت نیاز هنگام شروع روز
• انجام کارهای مشخص شده تا پایان روز

 

حتماً الان فکر می‌کنید این کار را که همه بلد بودیم! درست است که این روش تا حدودی در ذهن همه ما جاافتاده اما مهم این است که بتوانیم آن را به سرانجام برسانیم. دقت کنید که برای پایبند بودن به روش برنامه ریزی درسی نویل مدورا باید همه چیز را دقیق بنویسید. مطمئن باشید که نوشتن برنامه‌ها و تنظیم اولویت بین آن‌ها به تمرکز ذهن‌تان کمک زیادی خواهد کرد.

روش دوم: برنامه ریزی به روش بولت ژورنال

بولت ژورنال که این روزها هم خیلی موردتوجه قرار گرفته، به شما کمک می‌کند تا حواس‌پرتی‌های خود را به حداقل برسانید. بولت ژورنال‌ها قالب‌هایی هستند که همه کارهای روزانه، ماهانه، یادداشت‌ها، هدف‌های بلندمدت و مواردی از این قبیل را با تمام جزئیات و به‌صورت کاملاً شخصی‌سازی‌شده در آن وارد می‌کنید. مزیت برنامه‌ریزی بولت ژورنال این است که غیر از برنامه ریزی‌درسی می‌توانید برنامه‌ها و عادت‌های دیگرتان را هم در آن وارد کنید. دقیقا دفتر برنامه‌ریزی پرش به نوعی ارتقاء داده شده سبک بولت ژورنال برای درس خواندن می‌باشد که می‌توانید از آن برای منظم و اصولی درس خواندن خود استفاده کنید.

روش سوم: برنامه ریزی به روش GTD

مثل روش نویل مدورا برای برنامه‌ریزی به روش GTD هم باید چند قانون اساسی را انجام دهید:

اولین قدم مشخص کردن هدف است. قبل از برنامه ریزی برای هر کاری باید اول از خودتان سؤال بپرسید که چرا می‌خواهید این کار را انجام دهید. با مشخص شدن هدف، خودبه‌خود راه‌های رسیدن به هدف هم تنظیم می‌شود.

در قدم بعدی باید شفاف‌سازی کنید: وقتی اهداف‌تان را مشخص کردید باید به آن‌ها اولویت دهید. اگر تعداد اهدافی که مشخص کرده‌اید زیاد باشد، برای اولویت‌بندی کردن سردرگم می‌شوید. اما هیچ اشکالی ندارد؛ لیست اهداف‌تان را با پرسیدن یک سؤال کمی کوتاه‌تر کنید: این‌که “آیا این هدف قابل‌اجراست؟ “

اگر جواب مثبت باشد که باید هدف‌تان را به یکی از جایگاه‌های لیست اولویت‌بندی منتقل کنید. مثلاً اگر هر روز حدود ۴ ساعت درس می‌خوانید اما یکی از اهداف‌تان را برای هفته آینده ۴۰ ساعت درس‌خواندن در نظر گرفته‌اید، باید با خودتان روراست باشید و بدانید که در زمان کوتاه قابل‌اجرا نیست. پس اهداف عملی را در لیست خود وارد کنید نه اهداف ایده‌آل‌گرایانه.

 

در قدم بعدی باید راه‌های رسیدن به هدف‌تان را به‌صورت دقیق مشخص کنید. یکی از قانون‌هایی که در روش GTD تعریف شده این است که اگر کاری کمتر از 2 دقیقه زمان لازم دارد، انجامش را به بعد موکول نکنید. همین کارهای کوچک در پایان هر روز و هفته، ذره ذره کنار هم قرار می‌گیرند تا شما را به هدف‌تان نزدیک‌تر کنند.

بعد از گذشت مدتی از برنامه ریزی درسی به این روش، باید از بازخورد کارتان گزارش بگیرید. با این کار متوجه می‌شوید که برنامه‌ریزی کردنتان با این روش نتیجه‌بخش بوده یا خیر حالا باید این چرخه را تکرار کنید و اولویت‌های بعدی‌تان را بررسی کنید.

نکات طلایی برنامه ریزی درسی